En basit anlamıyla DNS, internet dünyasının telefon rehberi olarak ifade edilebilir. İnternet dünyasında her bilgisayarın bir adı ve her sunucunun bir alan adı vardır. Bu alan adlarına ulaşabilmemizi sağlayan DNS, telefon numaralarında olduğu gibi 10.30.60.100 gibi isimlerin IP adresi karşılığını tespit edebilmemizi sağlamaktadır. Bu sayede tarayıcıya yazdığımız bir internet adresine ulaşabilmemiz sağlanmaktadır.

Teknik olarak DNS; internet dünyasını, sanal evrenimizi bölümlemeye, adlandırmaya ve bölümler arası iletişimi organize etmeye yarayan, internet veya özel bir ağa bağlı herhangi bir kaynak için dağıtılmış bir adlandırma sistemidir. İnternet ağını oluşturan her birimin sadece kendine ait bir IP adresi bulunur. Bu IP adreslerini akılda tutmak çok güçtür. DNS bu noktada devreye girer ve alan adlarının karşılığını çözerek iletişim kurmamızı sağlar.

• Google.com > 172.217.17.174
• Gmail.com > 74.125.24.19
• Microsoft.com > 40.112.72.205
• Hotmail.com > 204.79.197.212
• Apple.com > 17.142.160.59
• Instagram.com > 3.234.67.196
• Facebook.com > 185.60.216.35

DNS olmasaydı bizim günlük hayatta en çok kullanmış olduğumuz bu servislere veya firmalara dahi ulaşabilmemiz için IP adreslerini ezberlememiz gerekirdi. Ancak 4 bloktan oluşan bu IP adreslerini onlarca site için aklımızda tutmak çok güç bir durum olabileceği gibi sıkça karıştırılan erişim problemleri doğuracaktı.

DNS’in Kullanım Amacı Nedir?

DNS çok basit bir kullanıma sahiptir. Aynı zamanda kolay anlaşılabilir ve hızlıca çözüme ulaşılır. IP adreslerinin gündelik hayatta kullanımı ve hatırlanması pek pratik olmadığı için alan adlarına (Google.com vb.) isimlendirme sistemi kullanılır. DNS sisteminin amacı, ağ üzerinden gelen alan adı veya IP numarası ile ilgili sorgulamalara yanıt vermektir. Genel olarak DNS işleminde “Berkeley Internet Name Domain (BIND)” yazılımı kullanılmaktadır. Tarayıcınız üzerinden bir siteye erişmek istediğinizde, (Facebook.com vb.) DNS sistemi sayesinde bu site nerede barındırıldığı, IP adresi ve hangi bilgisayara ait olduğu belirlenir ve istediğiniz yere hızlıca erişim sağlayabilirsiniz.

DNS Nasıl Çalışır?

DNS sisteminde isimleri çözmek için çözümleyici sistemler yer almaktadır. İsim çözücüler alan adlarına karşılık gelen IP adreslerini tespit etmeye yaramaktadır. Çözümleyicilere DNS istemcileri adı verilir. Bir DNS sisteminde birden fazla isim çözümleyici kullanılabilir. Bu sayede bir tanesi devre dışı kalırsa diğerleri bu görevi üstlenerek iletişimin kopmamasını sağlarlar.

Tarayıcınızdan bir alan adını yazıp giriş yaptığınız zaman tarayıcınız bu alan adının karşılığını ilk olarak işletim sisteminize sorar ve doğal olarak işletim sistemi cevap vermez. Ardından modeminize sorar ve sonrasında Telekom ve ana DNS sunucularına kadar sormaya devam eder.

Karşılık gelen DNS sunucusu veritabanında bu alan adının karşılığı varsa IP adresine cevap olarak döner ve tarayıcınız saniyenin çok çok altında bir sürede bu cevabı alarak ilgili alan adının host (barındırıldığı) edildiği sunucu ile iletişim kurmuş olur. Sonrasında ise veri transferi başlar ve tarayıcınızda ilgili web sitesi görüntülenir.

Neden DNS Değiştirilir?

İnternet adresleri ilk olarak ülkelere göre ayrılmıştı. İlgili alan adlarının barındırıldığı DNS sunucularına yönlendirme işlemi yapılarak IP adresleri çözümlenecek şekilde yapılandırılmıştır. Sonrasında ise ‘.edu’, ‘.gov’, ‘.com’ gibi alan adlarına ayrımlar yapılmaya başlandı ve bugüne kadar ‘.tech’, ‘.blog’, ‘.org.tr’ gibi farklı uzantılar görmeye başladık.

Bizler internette dolaşırken, alan adlarını yazarak enter tuşuna basıp bu siteleri mili saniyeler içerisinde görüntüler ve iletişim kurarken aslında altyapıda bu IP adreslerini aklında tutan DNS sistemleri kurulmuştur.

Biz kullanıcılar internette sörf yaparken bazen tarayıcı görüntülenememe sorunlarıyla da karşılaşırız. Bu gibi sorunların bazıları DNS kaynaklıdır. Bu noktada işletim sistemimize veya modemimize DNS girişi yaparak, farklı DNS sunucuları üzerinden iletişim kurmaya devam ederiz. Diğer bir yandan bazen DNS sunucuları geç cevap verebilir ve iletişimimizin daha hızlı olması için de farklı DNS sunucularını tercih edebiliriz.

Bu gibi küçük ancak can sıkacak soruların üstesinden gelmek için DNS adreslerini değiştirmek gerekebilir. DNS adresleri değiştirilirken de genel olarak hızlı ve güvenilir DNS sunucularını tercih etmeliyiz.

DNS Ayarları Nasıl Değiştirilir?

DNS değiştirmenin birkaç yolu vardır. Tarayıcınızdan, işletim sisteminize ve hatta modeminize kadar birçok noktadan DNS değiştirebilir ve kullanabilirsiniz.

Windows 10 İşletim Sisteminde DNS Değiştirme Ayarları

Windows bilgisayarlarda kolay bir şekilde DNS adresinizi değiştirebilirsiniz. Öncelikle ekranımızın sağ alt kısmında bulunan ağ bağlantısı simgesine sağ tıklayarak “Ağ ve İnternet Ayarları” öğesini açın. Ardından “Bağdaştırıcı Seçeneklerini Değiştir” bölümünü tıklayın. Sonrasında karşınıza “Ağ Bağlantıları” gelecektir. Bu bölümden kullanmış olduğunuz Wi-Fi veya Kablolu ağınızı seçerek sağ tıklayıp özellikler menüsünü seçin. Karşınıza bir pencere gelecek ağ kartınızın protokollerini size sunacaktır. Bu protokollerin arasından TCP/IPV4 protokolünü çift tıklayarak açıyoruz. Açılan bölümde DNS adresleri kısmını aktif etmeniz gerekiyor. DNS sunucularınızı belirlemek için “Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan” kısmını seçerek aktif edin. Son adımda yapmanız gereken bu iki bölüme kullanmak istediğiniz DNS adreslerini yazmak ve tamam tuşuna basarak kapatmaktır. Artık işletim sisteminiz elle girmiş olduğunuz DNS adreslerini kullanacaktır.

Linux Ubuntu 18.04 İşletim Sisteminde DNS Değiştirmek

Ubuntu 18.04 işletim sisteminde DNS değiştirmek için yapmanız gereken ilk işlem /etc/network/interfaces dosyasını düzenlemektir. Nano veya Vi gibi bir metin editörü ile dosyayı açarak DNS ayarlarına ulaşabilirsiniz.

Genelde eth0 adı ilk ağ bağdaştırıcısını ifade etmektedir ve karşınıza IP yapılandırması ile DNS ayarları gelecektir.

auto eth0

iface eth0 inet static

address 192.168.0.230

netmask 255.255.255.0

network 192.168.0.0

gateway 192.168.0.1

dns-nameservers 208.67.222.222 208.67.220.220

Bu bölümde DNS-NAMESERVERS kısmında karşılık gelen IP adreslerini değiştirerek DNS ayarlarınızı güncelleyebilirsiniz. Ardından da sudo service networking restart komutunu çalıştırarak ayarların etkin olmasını sağlayabilirsiniz.

Eğer IP adresinizi Linux işletim sisteminiz Ubuntu’ya DHCP aracılığı ile otomatik olarak veriyorsanız bu dosya içeriğinde IP adresleri yer almayacaktır. Bu durumda aşağıdaki komutu çalıştırarak DNS ayarlarına ulaşabilirsiniz.

sudo -H gedit /etc/dhcp/dhclient.conf

Bu dosya içerisinde prepend domain-name-servers 127.0.0.1 olarak DNS adresinizin lokalhost olarak belirlendiğini göreceksiniz. 127.0.0.1 IP adresini güncel bir DNS IP adresi ile düzenlemeniz yeterli olacaktır.

Örnek: prepend domain-name-servers 8.8.8.8,8.8.4.4;

Bu değişikliği yaptıktan sonra sudo /etc/init.d/networking restart komutunu çalıştırarak DNS sunucularınızı aktif hale getirmiş olacaksınız.

Iphone DNS Değiştirme Ayarları

iPhone’ların kullanmış olduğu IOS işletim sistemlerinde DNS değiştirebilmek için dikkat etmeniz gereken tek bir giriş için ayrılmış olan DNS kutusuna aralarında boşluk bırakmadan virgül kullanarak iki dns adresini girmektir.

Cihazımızda ayarlar menüsüne gelip, Wi-Fi’ı seçin. Sonrasında bağlı olduğunuz Wi-Fi noktasının adının hemen yanında yer alan “i” ikonuna basmanız gerekiyor. DHCP sekmesi altında yer alan DNS bölümüne geliyor ve iki DNS adresimizi aralarında boşluk bırakmadan yalnızca virgül kullanarak 8.8.8.8,8.8.4.4 olarak yazınız.

Android İşletim Sisteminde DNS Ayarları

Android akıllı telefonlarda aşağıdaki adımlar ile kolay bir şekilde DNS adresinizi değiştirebilirsiniz. Öncelikle Ayarlar menüsüne geliyor. Sonrasında kablosuz (Wi-Fi) bağlantımızı açıyoruz. Bağlı olduğumuz Wi-Fi bağlantı adını basılı tutarak çıkan seçenekten “Ağı Değiştir” menüsüne dokunuyoruz. Karşımıza gelen bölümde “Statik” seçeneğini işaretleyerek DNS 1 ve DNS 2 ayarlarımızı elle giriyoruz. Sonrasında ise kaydedip kapatmak yeterli olacaktır.

MacOSX İşletim Sisteminde DNS Ayarları

Apple bilgisayarlarınızın işletim sistemleri MacOSx üzerinde de DNS adreslerinizi değiştirebilirsiniz. Öncelikle Menü üzerinden “Sistem Tercihleri” sekmesine tıklıyoruz ve açılan bölümden “Ağ” menüsüne giriş yapıyoruz. Ağ menüsü içerisinde bağlantı sağladığınız bağdaştırıcıyı seçip altta bulunan “İleri Düzey” butonuna basıyoruz. Açılan pencere içerisinde DNS menüsüne tıklayıp, birincil ve ikincil DNS adreslerimizi yazmamız yeterli olacaktır. Tamam butonuna basarak çıkış yaptığınızda artık yeni DNS adreslerini aktif bir şekilde çalışacaktır. 

Güncel DNS Sunucuları Nelerdir?

DNS sunucuları arasından popüler olanları tercih edebileceğiniz gibi güncel DNS sunucularını takip ederek güvenli bir DNS sunucusu da tercih edebilirsiniz. Genel olarak 8.8.8.8 / 8.8.4.4 en çok bilinen DNS adresleridir. Ancak aşağıdaki gibi farklı ve güvenilir DNS adreslerini de kullanabilirsiniz.

Cloudflare DNS Sunucusu

1.1.1.1

OpenDNS DNS Sunucuları

208.67.222.222

208.67.220.220

Google DNS Sunucuları

8.8.8.8

8.8.4.4

Level3 DNS Sunucuları

209.244.0.3

209.244.0.4

Verisign DNS Sunucuları

64.6.64.6

64.6.65.6

Comodo DNS Sunucuları

8.26.56.26

8.20.247.20

UltraDns DNS Sunucuları

156.154.70.1

156.154.71.1

DynDNS DNS Sunucuları

216.146.35.35

216.146.36.36

Yandex DNS Sunucuları

77.88.8.8

77.88.8.1